Το νέο πολιτικό σκηνικό στην Ιταλία, πολύμορφο και ασταθές, με νέους και παλαιούς παίκτες, ενδεχομένως προοικονομεί άλλες ισορροπίες μέσα στην Ευρώπη της κρίσης. Το εκλογικό αποτέλεσμα αναδεικνύει πρώτη την Κεντροαριστερά του Μπερσάνι, αλλά σε απόσταση αναπνοής από τη Δεξιά του Μπερλουσκόνι και από τον απρόβλεπτο λαϊκιστή Γκρίλο. Και οι τρεις μπορούν να ισχυρίζονται ότι νίκησαν: Ο Μπερσάνι διότι πιθανόν θα βρεθεί επικεφαλής μιας κυβέρνησης, αν και μάλλον αδύναμης. Ο Μπερλουσκόνι διότι νεκραναστήθηκε και απειλεί να τιμωρήσει αυτούς που τον ανέτρεψαν. Και φυσικά ο Γκρίλο, που ανέβηκε στην κορυφή από το πουθενά.
Ποιος έχασε; Ο κεντροδεξιός πρώην πρωθυπουργός Μόντι είναι ο μεγάλος ηττημένος, όχι τόσο λόγω του χαμηλού σκορ, όσο επειδή εγκατέλειψε τη θέση τού υπεράνω κομματικών παθών τεχνοκράτη και τις υποσχέσεις του, εκτέθηκε στη λαϊκή κρίση και βρέθηκε ελλιπής. Ηττημένη άρα μπορεί να θεωρηθεί εν συνόλω η πολιτική λιτότητας, που εφάρμοσε η διακομματική κυβέρνηση Μόντι, ακολουθώντας τη γραμμή των Βρυξελλών και του Βερολίνου για δημοσιονομική πειθαρχία και περιορισμό των μισθών. Υπό αυτή την έννοια, τραυματίζεται και η πολιτική Μέρκελ, για την αντιμετώπιση της κρίσης στην Ευρωζώνη και για εμπέδωση της γερμανικής ηγεμονίας.
Μεγάλος νικητής είναι ο κωμικός Μπέπε Γκρίλο με το Κίνημα Πέντε Αστέρων: το καινοφανές μόρφωμα μεταμοντέρνου λαϊκισμού εν πολλοίς εκφράζει τους ποικίλους Αγανακτισμένους των εργατικών και μικροαστικών στρωμάτων, οι οποίοι πλήττονται από την κρίση και απορρίπτουν βίαια τα παραδοσιακά κόμματα. Οι Γκριλίστι, κινούμενοι εκτός των συμβατικών ΜΜΕ, με χαρακτηριστικά κοινοτισμού grassroots που εκδηλώνονται με δημόσιες συναθροίσεις και έντονη χρήση των διαδικτυακών κοινοτήτων και εργαλείων, υπό μία έννοια είναι η άναρθρη, άγαρμπη, τυφλή, πλην αποτελεσματική, εκδίκηση των άφωνων πολιτών απέναντι στον μαρασμό της αντιπροσώπευσης και την κατίσχυση των αγορών έναντι της πολιτικής. Η δική τους ατελής αντι-πολιτική είναι μια έκφραση του πολιτικού από το πλήθος στην εποχή της μεταδημοκρατίας.
Αν αναζητούσαμε κάποιες αναλογίες, στην Ελλάδα οι Αγανακτισμένοι κινήθηκαν εκλογικά προς τρεις κατευθύνσεις: τους συνταγματικούς ΣΥΡΙΖΑ και Ανεξάρτητους Ελληνες και τη νεοναζιστική Χρυσή Αυγή. Στην Ιταλία τους απορρόφησε όλους σχεδόν ο αντισυστημικός μη φασίστας Γκρίλο σε μια διαρκή καρναβαλική εκδραμάτιση, και εν μέρει ο παλαιοκομματικός φθαρμένος Μπερλουσκόνι με τους δικούς του θεατρινισμούς.
Ενα χαρακτηριστικό, εκτός του λαϊκισμού, που μοιράζονται, σε διαφορετικό βαθμό, Μπερλουσκόνι και Γκρίλο: η εναντίωση στην ηγεμονία της Γερμανίας και η αφύπνιση της εθνικής υπερηφάνειας. Ο κωμικός επιπλέον διακηρύσσει ανοιχτά τον ευρωσκεπτικισμό του. Αυτό το στοιχείο ίσως έχει τη μεγαλύτερη διευρωπαϊκή επιρροή: η τρίτη μεγαλύτερη χώρα της Ευρωζώνης, η έβδομη οικονομία του πλανήτη, με 2 τρισ. χρέος και βυθισμένη στη μακρύτερη ύφεση των τελευταίων είκοσι χρόνων, αμφιβάλλει για την κοινή ευρωπαϊκή μοίρα.
Ο σπασμός του μεγάλου ιταλικού λαού, υπό την πίεση της κρίσης, διατυπώνεται τώρα με όρους που μπορούν να αυξήσουν απρόβλεπτα την εντροπία του ήδη ασταθούς ευρωσυστήματος.
16 Σχόλια
Comments feed for this article
26 Φεβρουαρίου 2013 στις 1:13 μμ
oxtapus
Reblogged this on Oxtapus *beta.
26 Φεβρουαρίου 2013 στις 1:33 μμ
ο δείμος του πολίτη
Θα επιτρέψετε να διαφωνήσω σε κάποιες προσεγγίσεις. Κατ’ αρχήν κρίνω κακή την επιλογή του «κωμικός». Στο ίδιο πνεύμα δεν μπορώ να δεχτώ το χαρακτηρισμό «λαϊκιστής». Δηλαδή, η επιλογή αυτού του προσδιορισμού, ουσιαστικά αποκαλύπτει ως ηλίθιους τους Ιταλούς που έβγαλαν το κόμμα του πρώτο (σσ το κόμμα του Γκρίλο είναι πρώτο, τρίτος βγαίνει λόγω της ύπαρξης των συνασπισμών).
Γιατί τελικά έχω την αίσθηση ότι ο Γκρίλο ενσαρκώνει ακριβώς την αυθόρμητη πολιτική στάση των Ιταλών να έρθουν οι ίδιοι στο προσκήνιο και να αναζητήσουν μία διαφορετική εκπροσώπηση μακριά από τα κομματικά συμπλέγματα του παρελθόντος. Και μιλάμε για ένα κομματικό μόρφωμα χωρίς οργανωτικές βάσεις και πολύ πρόσφατο.
Ο Γκρίλο πιστεύω ότι εκφράζει ακριβώς την αγωνία και την αντίθεση των Ιταλών στην πολιτική λιτότητας, στα αδιέξοδα της πολιτικής των μνημονίων (σε συνδυασμό με τον καταποντισμό του Μόντι) ειδικά σε μία χώρα με τόσο ισχυρή βιομηχανία, τόσες εξαγωγές και την 5η κάτοχο χρυσού στον πλανήτη. Οι Ιταλοί αντιλήφθηκαν ότι η λιτότητα δεν είναι πρόβλημα αντικειμενικό, αλλά πρόβλημα τεχνητό.
26 Φεβρουαρίου 2013 στις 2:46 μμ
aftercrisis
H «Ιταλική αντίδραση» είναι και «μεταμοντέρνα» και «άγαρμπη», αλλά ασφαλώς αποκαλύπτει πολλά πράγματα μαζί, αντιφατικά: Και την μετά το 1980 τάση πολιτικής παρακμής, ιδιαίτερα έκδηλη στις δικές μας κοινωνίες του Ευρωπαικού Νότου με τις έντονες εγωιστικές νοοτροπίες. Αλλά και το πλήρες πλέον αδιέξοδο της πολιτικής της λιτότητας στην Ευρώπη.
Το πρώτο που αποκαλύπτει, είναι φαινόμενο της «μακράς διάρκειας». Δεν αντιμετωπίζεται με εργαλεία της πολιτικής. Ίσως η δυσοίωνη πρόβλεψη του Μάξ Βέμπερ γι’ αυτούς που «θα ζήσουν στο σιδερένιο κλουβί» του όψιμου καπιταλισμού, «ειδήμονες χωρίς πνεύμα, ηδονιστές χωρίς καρδιά» («Fachmenschen ohne Geist, Genussmenschen ohne Herz») μιλούσε για μάς και την εποχή μας.
Αποκαλύπτει όμως και την αποτυχία της τρέχουσας πολιτικής διαχείρισης, την απόλυτη ανεπάρκεια της κυβερνώσας πολιτικής ελίτ στη σημερινή Ευρώπη. Προειδοποιούν απο καιρό, πέρα και δώθε του Ατλαντικού, όσοι έχουν μάτια και βλέπουν. Θα γίνουν ακουστοί; Πότε άν όχι τώρα;
Επιγραμματικά και ανάγλυφα, το πολιτικό πρόβλημα το περιγράφει ο οικονομικός συντάκτης Wolfgang Münchau «Η λιτότητα είναι το εμπόδιο στις μεταρρυθμίσεις».
http://aftercrisisblog.blogspot.gr/2013/02/blog-post_25.html
26 Φεβρουαρίου 2013 στις 2:56 μμ
vassilip
Νίκο, ἀνέξου μου μιὰν μικρὴ ἀδολεσχία…
καταρχήν, κάτι ποὺ δὲν λέγεται στὰ μέσα μαζικοῦ ἐκφυλισμοῦ, εἶναι ὅτι ὁ Γρίλλος εἶναι ὁ αὐθεντικὸς νικητὴς τῶν ἐκλογῶν μὲ 8.700.000 ψήφους (τρίτος εἶναι μόνον ἔναντι τῶν πολυπληθῶν κι ἀλλοπρόσαλων συνασπισμῶν τῶν ἄλλων).
δεύτερον, εἶναι σημαντικὸ νὰ ἐπισημανθῆ ὅτι ὁ Γρίλλος δὲν εἶναι ἁπλὰ ἕνας ἀκόμη ἀντισυστημικὸς ρήτορας–πολλοὶ τέτοιοι συμμετεῖχαν στὶς ἐκλογές–ἀλλὰ ἕνας σατιριστὴς ποὺ ἀποδομεῖ τὴν σοβαροφανὴ ἀποδοχὴ τοῦ συτήματος. (ὅσοι δὲν ἀντιλαμβάνονται τὴν σημασία τῆς στήριξής του ἀπὸ τὴν γριὰ ἀλεποῦ ποὺ λέγεται Ντάριο Φὸ, ἔχουν πάθει πολιτικὴ σκλήρυνση κατὰ βλάκας ἀπὸ τὴν συνεχὴ ἀκρόαση τῶν ἀριθμολάγνων ὑπαλληλίσκων β’ κατηγορίας, τύπου Μόντι, Παπαδήμου, κ.λπ.)
ὀ λαϊκισμός του δὲν ἔχει νὰ κάμη τίποτε μὲ τὸν χυδαῖο λαϊκισμὸ τῶν ὑποσχέσεων καὶ τῶν οὐτοπιῶν τῶν πολιτικῶν σωτήρων τοῦ λαοῦ. ὁ λαϊκισμός του εἶναι ἐκείνος ὁ παλαίφατος λαϊκισμὸς τοῦ δήμου τῶν ρωμαϊκῶν καὶ ἑλληνιστικῶν πόλεων, ποὺ δήλωνε τὴν πολιτική του ἐλευθερία μὲ τὸν περίγελω καὶ τὴν διακωμώδηση τῆς σοβαροφάνιας τῶν Δυνατῶν. εἶναι ὁ ἐννοιολογικὸς λαϊκισμὸς τῆς πλέμπας, τῶν βιλάνων, τοῦ «χυδαίου» πλήθους. (κι ὁ Μπερλουσκόνης στὸ ἴδιο πλῆθος ἀπευθύνεται, ἀλλὰ μέσα στὸν ἱππόδρομο, ἐνῶ ὁ Γρίλλος ἒξω ἀπὸ τὸν ἱππόδρομο, στὰ τρίστρατα…)
ἂν αὐτὸ δὲν εἶναι πολιτικό, τότε τί εἶναι; ἡ ἀνία τῶν ὑπηκόων τῆς λογιστικῆς; ἡ ἀλογία τῶν καθωσπρέπει παιδονόμων; (τί ἄλλο εἶναι ὅλοι τοῦτοι παρὰ ράκη ἀποκαθημένης;)
τρίτο καὶ τελευταῖο, οἱ «τεχνοκράτες» διαχειριστὲς τοῦ πολιτικοῦ βίου συνηθίζουν νὰ ὑλακτοῦν πρὸς κάθε κατεύθυνση ἀμφισβήτησης τους ὅτι τέτοιοι λαϊκισμοὶ «δὲν προσφέρουν λύσεις» (στὰ δεσμὰ ποὺ οἱ ἴδιοι ὑφαίνουν) καὶ δὲν φέρνουν «ἀποτέλεσμα». ξεχνοῦνε ὅτι ἡ πολιτικὴ πράξη, σὲ τοῦτα ἐδῶ τὰ θαλασσόβρεχτα ἀκρογιἀλια τῆς Μεσογείου, δὲν ἦταν ποτὲ ζήτημα ἀποδοτικότητας ἀλλὰ νοήματος, γιατὶ οἱ κοινωνία δὲν ἦταν ποτὲ μηχανὴ ἀλλὰ περιπέτεια ἐλευθερίας.
σχῶρνα μου τὴν πολυλογία, ἀλλα μοῦ τἄπρηξαν οἱ κονδυλοφόροι ποὺ μᾶς πολιορκοῦν σὲ κάθε βῆμα
χαιρετίσματα ἀπὸ τὰ δυτικὰ παράλια
/βψ
26 Φεβρουαρίου 2013 στις 3:03 μμ
ΤΟ ΠΙΤΣΙΡΙΚΙ
Reblogged this on ΤΟ ΠΙΤΣΙΡΙΚΙ.
26 Φεβρουαρίου 2013 στις 4:20 μμ
aftercrisis
Ένας Ιταλός απο την Σαρδηνία, ξεχασμένος σήμερα, συνηγορώντας υπέρ της εγκράτειας, κατά του άκρατου ατομικού καταναλωτισμού, και μιλώντας για ηθική διάσταση της κρίσης της πολιτικής, είχε προειδοποιήσει ορθά κοφτά και χωρίς περιστροφές, πολύ έγκαιρα:
«Όταν ζητούνται θυσίες από τον κόσμο της εργασίας, χρειάζεται ευρεία συναίνεση, υψηλή πολιτική αξιοπιστία και ικανότητα να παταχθούν υπερβολικά και απαράδεκτα προνόμια. Εάν αυτά τα στοιχεία δεν υπάρχουν, το εγχείρημα δεν θα έχει αίσιο τέλος, θα αποτύχει».
(Ενρίκο Μπερλινγκουέρ, συνέντευξη 1981)
http://www.avgi.gr/ArticleActionshow.action?articleID=534168
Δεν τον άκουσαν. Άκουσαν τους «άτεγκτους δικαστές» (που δήθεν θα καθάριζαν τη διαφθορά) και μετά παραδόθηκαν στον Μπερλουσκόνι.
Με την πολιτική και κοινωνική παρακμή δεν μπορούν να τα βγάλουν πέρα οι «τεχνοκράτες», ούτε και οι κωμωδοί. Κοινωνίες που δεν είναι ικανές για αυτογνωσία και αυτοκριτική (αλλά πάντα τους φταίνε οι «άλλοι»), καταδικάζουν οι ίδιες τα αδύνατα τμήματά τους σε δυστυχία.
27 Φεβρουαρίου 2013 στις 8:23 πμ
Beppe Grillo: Η πολιτική τής αντιπολιτικής ιταλιστί | Ελεύθερη Λαική Αντιστασιακή Συσπείρωση ( ΕΛ.Λ.Α.Σ)
[…] Επανίδρυση. Ο Νίκος Ξυδάκης, στο σημερινό άρθρο του στην Καθημερινή, τον αναγορεύει «μεγάλο νικητή […]
27 Φεβρουαρίου 2013 στις 8:27 πμ
Beppe Grillo: Η πολιτική της αντιπολιτικής ιταλιστί | Ελεύθερη Λαική Αντιστασιακή Συσπείρωση ( ΕΛ.Λ.Α.Σ)
[…] Επανίδρυση. Ο Νίκος Ξυδάκης, στο σημερινό άρθρο του στην Καθημερινή, τον αναγορεύει «μεγάλο νικητή […]
27 Φεβρουαρίου 2013 στις 2:39 μμ
Εκλογές Ιταλίας 6>Η Ιταλία τραντάζει την ασταθή Ευρώπη | Σχολιαστές Χωρίς Σύνορα
[…] Ροή σχολίων γι’ αυτό το άρθρο […]
27 Φεβρουαρίου 2013 στις 2:39 μμ
Εκλογές Ιταλίας 6>Η Ιταλία τραντάζει την ασταθή Ευρώπη | Σχολιαστές Χωρίς Σύνορα
[…] 26 Φεβρουαρίου 2013 στις 1:33 μμ […]
27 Φεβρουαρίου 2013 στις 2:39 μμ
Εκλογές Ιταλίας 6>Η Ιταλία τραντάζει την ασταθή Ευρώπη | Σχολιαστές Χωρίς Σύνορα
[…] Απάντηση * […]
27 Φεβρουαρίου 2013 στις 2:39 μμ
Εκλογές Ιταλίας 6>Η Ιταλία τραντάζει την ασταθή Ευρώπη | Σχολιαστές Χωρίς Σύνορα
[…] 26 Φεβρουαρίου 2013 στις 2:46 μμ […]
27 Φεβρουαρίου 2013 στις 2:39 μμ
Εκλογές Ιταλίας 6>Η Ιταλία τραντάζει την ασταθή Ευρώπη | Σχολιαστές Χωρίς Σύνορα
[…] 26 Φεβρουαρίου 2013 στις 2:56 μμ […]
27 Φεβρουαρίου 2013 στις 2:39 μμ
Εκλογές Ιταλίας 6>Η Ιταλία τραντάζει την ασταθή Ευρώπη | Σχολιαστές Χωρίς Σύνορα
[…] 26 Φεβρουαρίου 2013 στις 3:03 μμ […]
27 Φεβρουαρίου 2013 στις 2:39 μμ
Εκλογές Ιταλίας 6>Η Ιταλία τραντάζει την ασταθή Ευρώπη | Σχολιαστές Χωρίς Σύνορα
[…] 26 Φεβρουαρίου 2013 στις 4:20 μμ […]
27 Φεβρουαρίου 2013 στις 4:11 μμ
Εκλογές Ιταλίας 8>Beppe Grillo: Η πολιτική της αντιπολιτικής ιταλιστί | Σχολιαστές Χωρίς Σύνορα
[…] Επανίδρυση. Ο Νίκος Ξυδάκης, στο σημερινό άρθρο του στην Καθημερινή, τον αναγορεύει «μεγάλο νικητή […]