Το «Τέλος» του Νίκου Αλεξίου είναι το πιο εντυπωσιακό έργο που έχω δει στο ελληνικό περίπτερο από το 1997 καιένα από τα πιο ολοκληρωμένα έργα της φετινής Μπιενάλε. Ο 47χρονος καλλιτέχνης πήρε το μοτίβο του ψηφιδωτού δαπέδου από τη Μονή Ιβήρων του Αγίου Ορους και το μετέτρεψε σε γιγάντιες δαντέλες αιωρούμενες από την οροφή και σε πολύχρωμο animation που προβάλλεται πίσω τους. Το σύνθεμα είναι μια εκπάγλου κάλλους παραίσθηση, ένα αχειροποίητο σχέδιο που ιριδίζει και πάλλεται. Eίναι ο ίλιγγος του pattern, είναι η ψυχεδέλεια της διακόσμησης, κι είναι βαθιά υπόκλιση στη μη αναπαραστατική τέχνη, την τέχνη τη λατρευτική και μοντερνιστική.

Κατά τη δική μου ανάγνωση, ο Αλεξίου, καλλιτέχνης με θηριώδες ένστικτο, κινούμενος από τη μέθη της επανάληψης, οδηγείται σε μια ένυλη έκφραση της νοεράς προσευχής, της μονολόγιστης («Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με τον αμαρτωλό»), και το έργο όσο το βλέπεις και το ξαναβλέπεις εισέρχεται στην καρδιά σου, ας πούμε όπως λέει ο αββάς Ισαάκ ο Σύρος ότι εισέρχεται η Ευχή. Φέρει την ίδια μέθη του καθαρού κάλλους που φέρουν τα έργα του Κλέε και του Μοντριάν, τα αραβουργήματα της Αλάμπρα, τα μωσαϊκά της Δήλου.

Κάτω από τον αιθέρα των σχεδίων, μια εγκατάσταση: δείχνει τα απομεινάρια της ύλης, ό,τι αφαιρέθηκε για να φανεί το σχέδιο· δείχνει την κουζίνα της κατασκευής. Αλλά και δεν αποφεύγει τη φλυαρία, καθώς σωρεύει βιβλία, κείμενα, και άλλα φιλολογικά στοιχεία (τη βιβλιογραφία), τόσο στερεότυπα πια σε κάθε εννοιολογίζουσα installation. Παρά ταύτα, η φιλολογία του εδάφους, με τη σκηνοθεσία των εστιακών φωτισμών, δεν μειώνει αποφασιστικά το τελικό αποτέλεσμα. Η αχειροποίητη φόρμα ίπταται υπεράνω, και επαναλαμβάνεται μεθυστική, πανίσχυρη.

 

Εικον.: Nikos Alexiou, The End, 2007. Photos by Panos Kokkinias, 2007, all rights reserved.

Καθημερινή, 17.06.2007 

 

Σχεδόν σχετικό, ζεν, από το blog του Alberich:

Αυτά που εξομολογούμαι είναι χωρίς σημασία, γιατί τίποτε δεν έχει σημασία…

Καταλαβαίνω απόλυτα τις γυναίκες που κεντούν από μελαγχολία και αυτές που πλέκουν βελονάκι, γιατί η ζωή υπάρχει. Ζωή είναι να πλέκεις με το βελονάκι τις προθέσεις των άλλων. Κροσσέ των πραγμάτων, διαλείμματα, τίποτα…