Οι φοιτητικές ταραχές στη Βρετανία, επί αρκετές εβδομάδες, αποτελούν συνέχεια σε ανάλογη αναταραχή που διατρέχει τους νεανικούς πληθυσμούς στη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ιταλία. Σε όλη την Ευρώπη, στο πλούσιο κέντρο και την φτωχή περιφέρεια, η νεολαία πρώτη αντιδρά στην περιστολή του κράτους πρόνοιας, όπως αυτή εκφράζεται στην παιδεία, στον πολιτισμό, στον κοινωνικό μισθό.
Οι Βρετανοί φοιτητές δεν αντιδρούν μόνο στην αύξηση των διδάκτρων και οι ηπειρωτικοί Ευρωπαίοι δεν αντιδρούν μόνο σε μεταρρυθμίσεις που αποσκοπούν στην κυνική σύνδεση της παιδείας με την παραγωγή. Αντιδρούν διότι καλούνται να χρηματοδοτήσουν αδρά τις σπουδές τους και να διαθέσουν τη νιότη και τη ζωτικότητά τους, χωρίς να λαμβάνουν καν μια καριέρα· απεναντίας, οδηγούνται σε ένα επισφαλές περιβάλλον, εργασιακά και κοινωνικά, εκ των προτέρων φτωχό και αυστηρά προδιαγεγραμμένο.
Οι νέοι των αναταραχών είναι οι, κατά τεκμήριο, πιο μορφωμένοι και υποσχόμενοι, οι γόνοι των μεσοστρωμάτων που θα ανατροφοδοτούσαν την κυκλοφορία των ελίτ με νέα ζωτικότητα και νέες ευαισθησίες, που θα έδιναν νέο περιεχόμενο στις δημοκρατίες της ύστερης νεωτερικότητας. Η αντίδρασή τους είναι η εναντίωσή τους σε έναν μείζονα αποκλεισμό που τους απειλεί: αποκλεισμό από την κοινωνική κινητικότητα, αποκλεισμό από το μέλλον, συμπίεση σ’ ένα δυσφορικό παρόν.
Αυτό που βλέπουμε στην ταραγμένη Ευρώπη σήμερα είναι πνευματική κόπωση, ανίκανες ηγεσίες, κοινωνική στασιμότητα, συρρίκνωση του δημόσιου χώρου, εξουθένωση του συλλογικού βίου, σχετικοποίηση των ηθικών αξιών, αποθέωση του ατομικιστή θηρευτή. Υπό μία έννοια, η ποικίλη Ευρώπη είναι σαν να βιώνει ένα μακρύ επώδυνο μεταίχμιο, σαν να μεταβαίνει από τα καταγωγικά πεδία της ελληνικής δημοκρατίας και της ρωμαιοχριστιανικής οικουμενικότητας προς μια δυσοίωνη μετανεωτερική ρευστότητα. Σαν να περιμένει την επέλαση των βαρβάρων. Αυτή η βοή των πλησιαζόντων ταράζει τους νέους της γηραιάς Αλβιόνος, της γηραιάς Ευρώπης.
3 Σχόλια
Comments feed for this article
11 Δεκεμβρίου 2010 στις 3:14 μμ
Ανώνυμος
Αγαπητέ κύριε Ξυδάκη
(Χρόνια πολλά για τις 6 του μηνός)
Γράψατε πως αυτό που βλέπουμε στην ταραγμένη Ευρώπη σήμερα – μέσα στ’ άλλα που αναφέρατε (καταφανώς ως σημεία κόπωσης/στασιμότητας/παρακμής) – είναι και η «σχετικοποίηση των ηθικών αξιών». Μήπως όμως το πρόβλημα της Ευρώπης (και όχι μόνο) είναι ακριβώς μια από-σχετικοποίηση των ηθικών αξιών με οτιδήποτε άλλο πέραν της «δικαιοσύνης» του χρήματος, την οποία, βεβαίως και δεν την παρατηρούμε μόνο στο σήμερα, αλλά μπορούμε κάλλιστα να την ανιχνεύσουμε και ως δομικό/μεταφυσικό/νομικό δεδομένο της ιστορικής εξέλιξης της Ευρώπης από τα γεννοφάσκια της;
Διότι αν ψάξουμε μέσα στη δική μας συνείδηση (εγώ στη δική μου, εσείς στη δική σας και ο καθένας στη δική του) προκειμένου να εντοπίσουμε από κοινού μέσα μας, ποιο είναι το ηθικώς αδιαπραγμάτευτο, απόλυτο και αδιάσειστο κριτήριο/σημείο, το οποίο και όταν «σχετικοποιείται», ακυρώνεται, και συμφωνήσουμε να μην απομακρυνόμαστε απ’ αυτό και να μην το σχετικοποιούμε, το πρόβλημα θα έχει βρει την λύση του.
Ωστόσο, αυτό που συμβαίνει σήμερα, είναι πως το απόλυτο κριτήριο που μετράει την συλλογική όσο και προσωπική αξιοπιστία μας, είναι μόνο η δυνατότητά μας να αποπληρώνουμε δημόσια και ιδιωτικά χρέη, ενώ η όποια σκέψη για ηθική απόρριψη αυτού του διλλήματος, θεωρείται ανήθικη.
Όταν ο ίδιος ο νόμος επιτρέπει/επιβάλλει τον δανεισμό και φοβερίζει τους από-πληρωτές με φυλάκιση, αποξένωση και καταστροφή και όταν αυτό επικοινωνείται, επιβάλλεται και νοείται ως «ηθικό» (ως δλδ ακλόνητος και αδιαπραγμάτευτος ακρογωνιαίος ηθικός λίθος) μέσα στη συλλογική συνείδηση, τότε είναι που έχουμε την απόλυτη σχετικοποίηση/ταύτιση των ηθικών αξιών με τους νόμους των αγορών.
Τότε ακριβώς είναι που ζούμε σε μια ανήθικη κοινωνία.
Όταν εγώ θεωρώ ανήθικο τον δανεισμό κι εσείς ηθικό κι εγώ έχω αναγκαστεί να βρίσκομαι στη θέση να χρωστώ σε σας θέλω δεν θέλω, ποια είναι η αποσχετικοποίηση των ηθικών αξιών που θα μας έφερνε σε συνεννόηση και θα αναδείκνυε την ηθική, απόλυτη, μη σχετική και ελεύθερη μορφή της μεταξύ μας σχέσης;
Το να συνεχίσω «φυσικά» να θεωρώ τον εαυτό μου δούλο σας για όλη μου τη ζωή κι επειδή δεν μου φτάνει αυτό για να σας εξοφλήσω, να υποθηκεύσω και τη ζωή των παιδιών, εγγόνων και δισεγγόνων μου, γιατί αλλιώς σχετικοποιώ τις ηθικές αξίες, το οποίον και είναι «ανήθικον»;
12 Δεκεμβρίου 2010 στις 11:43 πμ
Αρνητική διαλεκτική | Σχολιαστές Χωρίς Σύνορα
[…] την καταληκτική παράγραφο του σημερινού άρθρου του Νίκου Ξυδάκη: Αυτό που βλέπουμε στην ταραγμένη Ευρώπη σήμερα είναι […]
12 Δεκεμβρίου 2010 στις 4:57 μμ
rodia
Αυτο που συμβαινει ειναι η αντιστροφή του νοήματος της λέξης «διαφθορά» και οι νεοι ανθρωποι αρνούνται να πορευτουν αναμεσα στις Συμπληγάδες.