Το έχουμε γράψει από καιρό, από το ξέσπασμα της κρίσης που μας ακολουθεί ακόμη, ότι μια βαρύνουσα επίπτωση, μισοκρυμμένη τότε, ήταν η ψυχική διαίρεση του κοινωνικού σώματος, η ολοένα και βαθύτερη σύγχυση, ο μιθριδατισμός στον πόνο του άλλου, η αδυναμία ή και άρνηση κατανόησης της διαφορετικής γνώμης, της άλλης στάσης.
Γίναμε μια κοινωνία απειλούμενων ατόμων. Η εύκολη οδός για τον πληττόμενο, τον απειλούμενο, τον φοβισμένο, είναι η οδός της ατομικής διάσωσης παντί τρόπω ― μα πόσο συζητήσιμη είναι η ευκολία της οδού και πόσο λίγο λυσιτελής είναι αυτή η ατομική διάσωση και πόσο διαβρωτικό αυτό το παντί τρόπω… Και με πόση κωφότητα, τυφλότητα, μοχθηρία και μνησικακία στρώνεται η οδός προς έναν εγωτισμό ούτε καν χομπσιανό, μάλλον ένα εγωτισμό με χαρακτηριστικά μισανθρωπίας.
Κανείς δεν ακούει κανέναν, παλιοί φίλοι και γνωστοί, συνάδελφοι, καβγαδίζουν, καταφεύγουν σε προσωπόληπτους χαρακτηρισμούς, σε δίκες προθέσεων, διχάζονται, πικραίνονται, παύουν να μιλιούνται. Δεν είναι μόνο πολιτικά τα αίτια ή ταξικά, στο πώς βιώνουν ή πώς ερμηνεύουν την κρίση· στο έδαφος της πολιτικής διαφωνίας βλασταίνουν πλέον εσωτερικά πάθη, πείσματα, συναισθηματικές ανεπάρκειες, φοβίες, ματαιώσεις. Εξ ου και οι συγκρούσεις ξεσπούν με αφορμή έναν φαινομενικά αδύναμο σπινθήρα: ξεκινούν σαν διαφορά επιχειρήματος, προσέγγισης ή και ιδεολογίας, και φουντώνουν, ανοίγονται χαράδρες απλησίαστες.
Ενας τέτοιος σπινθήρας είναι η περίπτωση του Νίκου Ρωμανού. Πάλι χαράδρα άνοιξε, ανάμεσα σε επιχειρήματα, σκέψεις, συναισθήματα. Ούτε ώσμωση ούτε διάχυση, πόσο μάλλον σύνθεση. Πάλι η διχόνοια, όπως την περιγράφει ο Διονύσιος Σολωμός: «Η Διχόνοια που βαστάει ένα σκήπτρο η δολερή καθενός χαμογελάει, ‘πάρ’ το’, λέγοντας, ‘και συ’» Μια κινδυνεύουσα ζωή πυροδοτεί καταρχάς μια συζήτηση για την αξία της ζωής, για το θεμιτό ή μη του αιτήματος, για το όριο τιμωρίας και σωφρονισμού, για πολλά ανοιχτά ζητήματα δικαίου. Μια τέτοια βαθιά και δύσκολη συζήτηση εξελίσσεται εν συνεχεία σε ανταλλαγή κροτίδων μίσους, ψυχολογισμού και προσωποληψίας.
Δεν υπάρχουν εύκολες απαντήσεις, οριστικές και σίγουρες, αυτάρεσκες. Υπάρχουν όμως μερικές παραδοχές. Πρώτη: η ζωή είναι υπέρτατο αγαθό. Δεύτερη: η συγχώρηση είναι μέρος του πολιτισμού μας, μάλιστα είναι κορυφή του πολιτισμού, δυσπρόσιτη αλλά γνωστή. Είναι η κορυφαία συμβολή του χριστιανισμού: η συγχώρηση και η αγάπη, μαζί με την καταλλαγή και τη μετάνοια. Η δημοφιλέστερη ίσως παραβολή από το Ευαγγέλιο, η παραβολή του ασώτου υιού, η παραβολή του σπλαχνικού πατέρα, αναφέρεται ακριβώς στη σημασία της συγχώρησης. Ο πατέρας απέναντι στον επιπόλαιο και αχάριστο γιο φέρεται με όλο και περισσότερη αγάπη. Ο μεγάλος γιος, ο φρόνιμος, κατηγορεί τον άσωτο μικρό αδελφό για τη συμπεριφορά του, μέμφεται τον πατέρα του για τη μεγαθυμία που επιδεικνύει.
Εχουμε βρεθεί σε μια παρόμοια κατάσταση, διχασμένοι ανάμεσα στα μέρη της παραβολής. Είμαστε ταυτοχρόνως ο άσωτος και ο φρόνιμος γιος, και το δυσκολότερο όλων: καλούμαστε να γίνουμε και ο μεγάθυμος πατέρας, ο συγχωρών. Να αποφασίσουμε αν θα δώσουμε την ευκαιρία για νέα ζωή, για ανακαίνιση. Να δώσουμε την ευκαιρία στον άσωτο να αποσυνδεθεί από την πράξη του, να ανοιχτεί στον κόσμο ώστε να βρει τη δυνατότητα να αναθεωρήσει τον εαυτό του και να ξαναγεννηθεί.
Η συγχώρηση επιστρέφει σε αυτόν που τη δίδει, διώχνει το μίσος, διώχνει την εκδίκηση, στερεώνει τη δικαιοσύνη, στερεώνει την κοινωνία. Δεν είναι απλή, δεν είναι εύκολη. Αλλά την έχουμε ανάγκη.
8 Σχόλια
Comments feed for this article
9 Δεκεμβρίου 2014 στις 9:59 πμ
Τάσος Βενετσανόπουλος
Συμφωνώ, αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι προηγείται η μετάνοια και έπεται η συγχώρεση.
9 Δεκεμβρίου 2014 στις 11:47 πμ
NK
Μισανθρωπια φαντάζομαι εννοείτε και αυτήν του αμετανόητου ληστή και απαγωγέα, που έχει προαναγγείλει την συνέχεια της δράσης του.
Καλά τα δικαιώματα του απαγωγέα στην εκπαίδευση, αλλα ΥΠΕΡΤΕΡΟ το δικαίωμα του δικού μου παιδιού να μη φάει αδέσποτη σφαίρα στην επόμενη ΠΡΟΑΝΑΓΓΕΛΘΕΙΣΑ ληστεία. Ή οχι;
(Καλή λοιπόν η συγχώρεση, αλλα πρώτα χρειάζεται ψυχολογική στήριξη του ανθρώπου, να ηρεμήσει, και μετά. Δυστυχώς, κυβέρνηση και αντιπολίτευση έπεσαν πάνω στο θέμα, η πρώτη ψάχνοντας ένα σύμβολο για την δημόσια τάξη, η δεύτερη μάλλον απο κεκτημένη εξαρχειώτικη ταχύτητα, που την έφερε να υπερασπίζεται ληστες τραπεζών κι απαγωγείς.
Ομηρίες, απαγωγές και σεβασμός στην ανθρώπινη ζωή δεν πανε μαζί. Ο άνθρωπος αυτός έχασε κάποια δικαιώματα όταν σήκωσε ΑΚ 47, πολεμικό τυφέκιο, υπενθυμίζω.
Στερείται την ελευθερία του μόνο και μόνο για να μην φάει κάποιος αθώος καμία αδέσποτη.)
Δυστυχώς κι εσείς κάνετε το ίδιο λάθος οπως όλοι μας, προβάλλοντας τα πάθη μας στην υπόθεση. ΔΕΝ έχει σχέση το θέμα με την κρίση, το μνημόνιο, και δεν ξέρω τι αλλο.
Ο άνθρωπος ειναι αμετανόητος ληστής τραπεζών. Ειναι επικίνδυνος για τον εαυτό του ΚΑΙ αθώους περαστικούς. Το φωνάζει με καθε ευκαιρία. Αυτό μόνο.
9 Δεκεμβρίου 2014 στις 4:07 μμ
vasiliseugenides
Κάποιες απορίες: η μετάνοια του αστυνόμου που δολοφόνησε τον φίλο του Ν. Ρωμανού, Αλέξανδρο Γρηγορόπουλο, πριν από 6 χρόνια έχει επέλθει; Θα έπρεπε, ίσως, ή είναι κάτι αμελητέο; Μας ενδιαφέρει -ως δεδομένο- ότι ο Ν. Ρωμανός είδε να πεθαίνει ένας από τους καλύτερούς του φίλους στα 16 του χρόνια από σφαίρα «οργάνου της τάξης»; Μας λέει κάτι ο τρόπος που οι αστυνομικοί αντιμετώπισαν τον Ρωμανό και τους συντρόφους του έπειτα από τη ληστεία; Έχουμε να πούμε κάτι για τα -ας μη φοβόμαστε τις λέξεις- βασανιστήρια που υπέστησαν, ως εκδίκηση και μόνο εκ μέρους του κράτους; Για ένα κράτος που επιτρέπει τέτοια βασανιστήρια έχουμε να πούμε κάτι; Για όλους τους βασανιστές αστυνομικούς που όχι μόνο δεν μετανιώνουν, αλλά επιβραβεύονται για τη βαναυσότητά τους έχουμε να πούμε κάτι; Και κάτι ακόμα: ο Ρωμανός πρωτίστως είναι αναρχικός, όχι ληστής τραπεζών. Γι’ αυτό, εξάλλου, το κράτος τον αντιμετωπίζει εκδικητικά. Η ζωή ενός νέου ανθρώπου θα έπρεπε να είναι πάνω από τους νόμους του κράτους (νόμους συχνά επαίσχυντους, τους οποίους ορισμένες φορές δεν τους σέβεται -ή και τους καταστρατηγεί- το ίδιο το κράτος… όποτε φυσικά το βολεύει).
9 Δεκεμβρίου 2014 στις 5:02 μμ
NK
Όσον με αφορά, δεν ειμαι με τον Κορκονέα, αν ειναι ποτέ δυνατόν!
Κι αυτος, ΑΝ ποτέ ζητήσει να αποφυλακιστεί, πρέπει να αντιμετωπιστεί ακόμη αυστηρότερα, επαγγελματίας υποτίθεται, που δολοφόνησε ένα παιδί.
Δεν έχει ακομα φτάσει σε τέτοια επίπεδα θράσους.
Για τον κο Ρωμανό έγραψα την άποψη μου, γιατί αυτος ειναι το θέμα του άρθρου.
Δεν ειναι τα πάντα ποδοσφαιρικά και ασπρόμαυρα, ούτε και η άποψη μου.
Δυστυχώς όμως έπεσαν πάνω του τα κομματα, το ξαναλέω.
Μεγαλώνουν παιδιά στις φυλακές, απλα γιατί κρατούνται οι μάνες τους.
Αυτά τα λυπάμαι περισσότερο απο τους άλλους δυο, γιατί ειναι αθώα.
Και κανείς δεν μιλάει γι αυτά. Ιδού πεδίον δόξης λαμπρον για τους «ανθρωπιστές» πολιτικούς μας.
Το έγραψα και το εννοώ: εχω ανήλικο παιδί. Ο Κορκονέας ειναι δολοφόνος, κι ο Ρωμανός ενας ληστής που φωνάζει πως θα ξαναπιάσει το καλασνικοφ με την πρώτη ευκαιρία.
Πρέπει να ειναι και οι δυο κλειδωμένοι μακρυά μας, γιατί ειναι επικίνδυνοι.
Ο δολοφόνος πολυ περισσότερο βεβαίως.
Υπάρχει αγαθό ΥΠΕΡΤΕΡΟ απο την ελευθερία τους (οχι την ζωή τους, δεν εκτελούμε κανέναν), η ασφάλεια όλων ημων που πιάνουμε πληκτρολόγιο και οχι πυροβόλο όπλο.
Αυτό ειναι όλο.
Οι βασανιστές αποτασσονται, πολλάκις, μια αναζήτησή στο σάιτ της αστυνομίας και του ΛΣ θα σας πείσει.
Υ.γ. Περί των κινήτρων του ληστή. (Ακομα ειναι υπόδικος για την τρομοκρατία, για ληστεία έχει καταδικαστεί). Αναρχικός ή μη, «καλή βία» ή κακή.
Θυμάμαι ένα παλιό αμερικανικό ανέκδοτο:
Αστυνομικός συλλαμβάνει έναν άνθρωπο που παίζει ξύλο με έναν άλλον σε διαδήλωση κομμουνιστών. Αυτος διαμαρτύρεται και του λεει : «άσε με, εγώ ειμαι αντικομμουνιστής»
Κι ο σερίφης απαντά: «son, I don’t care what kind of communist you are»…
Έτσι πρέπει. Φυλακή οποίος σηκώνει όπλο, αναρχικός, φασίστας, αντιφασίστας , ΔΕΝ σηκώνουμε όπλα, αλλιώς θα γίνουμε ζούγκλα. ( αφήστε που θα νικήσουν οι πιο εκπαιδευμένοι στα όπλα…)
Υ.γ.2: σφαίρα 7,62 απο ΑΚ-47 τρυπάει τοίχο σπιτιού.
9 Δεκεμβρίου 2014 στις 10:03 μμ
vasiliseugenides
Θα συμφωνήσω ότι «δεν σηκώνουμε όπλα». Προφανώς και δεν είναι αυτή η λύση. Βλέπουμε, εξάλλου, τι συμβαίνει και στις ΗΠΑ όπου η οπολοκατοχή θεωρείται δικαίωμα… Όμως οφείλω να επισημάνω ξανά ότι εδώ έχουμε ένα νέο παιδί, βαθιά τραυματισμένο ψυχικά και -απολύτως δικαιολογημένα κατά τη γνώμη μου- οργισμένο με το το κράτος και το «σύστημα», το οποίο οδεύει κάθε λεπτό που περνάει προς τον θάνατο… Έχουμε το δικαίωμα, ως κοινωνία, να επιτρέψουμε να πεθάνει; Αυτό είναι το ερώτημά μου.
Όσον αφορά στα υποτιθέμενα νομικά προβλήματα για εξεύρεση άμεσης λύσης: η συγκεκριμένη κυβέρνηση δεν έχει διστάσει να αγνοήσει κατ’ επανάληψη το ίδιο το Σύνταγμα προκειμένου να επιβάλει τις πολιτικές των μνημονίων. Αλλά για τη ζωή ενός εικοσάχρονου θέλουν να μας πείσουν ότι κωλύονται να βρουν άμεσα μια νομική φόρμουλα… Αστεία πράγματα.
Η Δημοκρατία (εάν είναι όντως τέτοια) δεν έχει το δικαίωμα να λερώσει τα χέρια της με το αίμα ενός εικοσάχρονου – ό,τι κι αν έχει κάνει αυτός.
10 Δεκεμβρίου 2014 στις 1:20 πμ
NK
ΔΕΝ έχουμε το δικαίωμα να ΜΗΝ τον αφήσουμε να αυτοκτονήσει, όπως ξέρετε. Δεν επιτρέπεται η δια της βίας σίτιση.
Μην μπερδεύουμε όμως την δολοφονία με την αυτοκτονία.
Η δημοκρατία δεν σκοτώνει τον Ρωμανό, η ΑΥΤΟκτονία αυτή είναι η τελευταία πράξη ενός δράματος που ξεκίνησε με το πετροβόλημα περιπολικών ως σπορ.
Αποτέλεσμα: Ο Κορκονέας σαπίζει στη φυλακή, ο Γρηγορόπουλος στο χώμα κι ο Ρωμανός στο νοσοκομείο.
Το δίδαγμα; Δεν ξέρω, δεν είμαι Θεός. Ξέρω τι θα πω στα παιδιά μου, ως εκεί. Ούτε θα κάνω μάθημα στους πικραμένους γονείς, ό,τι και να πουν γονείς είναι.
Δεν γίνεται όμως να ληστεύεις τράπεζες, να παίρνεις ΟΜΗΡΟΥΣ και να επικαλείσαι την ιερότητα της ζωής.
Ούτε γίνεται να αφήνουμε ελεύθερους τους ληστές κι απαγωγείς, γιατί έτσι μου μπαίνουν κι εμένα ιδέες όταν δεν έχω να πληρώσω.
Ο κος Ξυδάκης επιδέξια μπερδεύει την δικαιοσύνη Θεού κι ανθρώπων, και λέει »συγχώρεση». Η συγχώρεση όμως της εκκλησίας έρχεται μετά την εξομολόγηση και την μετάνοια.
Η συγχώρεση των ανθρώπων είναι, το είπε κι ο ίδιος Χριστός, υπόθεση »του Καίσαρος», των ανθρώπων.
(Και, παρά τα όσα νομίζετε, ο Ρωμανός, κι ο Σακκάς αντιμετωπίζονται πιο ευνο’ι’κά από τους άλλους ληστές, επειδή δηλώνουν αναρχικοί).
Ο Σακκάς απέδρασε με την άδεια που του δόθηκε, ο Ξηρός το ίδιο, συζητάμε για το ΤΕΙ του Ρωμανού, θα νομοθετήσει η Βουλή για χάρη του, αλλά ο Παλαιοκώστας μόνο με ελικόπτερο βλέπει την έξοδο.
Αν δικαιούται κάποιος να παραπονιέται είναι ο Παλαιοκώστας, που σε τελική ανάλυση ληστεύει από ανάγκη, δεν του δίνουν άδεια, δεν του αφιερώνουν ποιήματα βουλευτίνες.
Καλός ο ρομαντισμός και ο Νταβέλης, αλλά μετά μη μας φταίει ο Edmond About.
Αυτά τα ολίγα , για να μην αναρωτιόμαστε τι φταίει, όταν έρθει η επόμενη-αναπόφευκτη-χρεωκοπία.
Καλή μας νύχτα.
10 Δεκεμβρίου 2014 στις 2:05 πμ
aftercrisis
Απ’ ότι φαίνεται, δεν θα υπήρχε πρόβλημα, άν δεν το είχε σκάσει το καλοκαίρι ο Χρ. Ξηρός χάρις σε άδεια. Ο Κανονισμός άλλαξε εξαιτίας της δραπέτευσης Χ. Ξηρού.
Δόθηκε άδεια (μετά από πάρτυ στις φυλακές…) σε μέλος της 17Ν η οποία είχε σκοτώσει δεκάδες ανθρώπων. Τώρα;
Άν καλώς δόθηκε τότε (αμφιβάλλω σφόδρα), είναι εντελώς παράλογο να μη δίνεται τώρα σε άνθρωπο που δεν σκότωσε. Άν κακώς δόθηκε τότε (εξαιτίας κακού κανονισμού ή κακής ερμηνείας του), η λύση είναι θα ήταν εξορθολογισμός του Κανονισμού (ώστε να λειτουργεί και να είναι δίκαιος, λογικός και αναλογικός). Ή να υπάρξουν συνέπειες στους κακούς ερμηνευτές του. Άν πάλι καλώς δόθηκε και τους ξέφυγε ο Χ.Ξ. επειδή είναι ανεπαρκές το σύστημα ελέγχου (γιατί φοβούνται μέχρι τώρα το «βραχιολακι» με το GPS πουέχουν άλλες χώρες), άς φτιάξουν το σύστημα. Τεχνικό θέμα είναι.
Απλή λογική. Την αποφεύγουν συστηματικά οι διοικούντες στη χώρα αυτη. Και ξεχνούν τι συνέπειες έχει πάντα αυτό και στους ίδιους και στους πολίτες που δεν φταίνει σε τίποτε.
10 Δεκεμβρίου 2014 στις 9:56 πμ
NK
Δεν νομίζω να απορρίπτει κανείς το βραχιολάκι, απο όσα εχω ακούσει. Μάλλον αυτη θα ειναι η λύση τελικά.