Αυτή η χώρα δεν έχει μέλλον… Ή: No future. Η βαριά αυτή κουβέντα, με δύο τρόπους ειπωμένη, ακούγεται από δαφορετικούς άνθρώπους. Ο πρώτος τρόπος είναι ανθρώπων που δεν έχουν πολύ μέλλον, αλλά έχουν πλούσιο παρελθόν· μάλιστα, σε αυτή τη χώρα, την τώρα περιγραφόμενη ως ζοφερή, οι συγκεκριμένοι μεσήλικες ή ηλικιωμένοι άνθρωποι έκαναν προκοπή, φάγανε ψωμάκι, βολεύτηκαν· τώρα, ξινίζουν με την τσογλανοπαρέα που κάνει κριτική.
Ο δεύτερος τρόπος, ο οργισμένος, ανήκει σε ανθρώπους που έχουν άφθονο μέλλον· μάλλλον, οι νέοι έχουν όλο το μέλλον, και από αυτή την άποψη η διαπίστωση No Future ηχεί παράδοξα, σαν τζάμπα μεμψιμοιρία.
Και οι δύο τρόποι είναι περίβλημα μιας κοινοτοπίας· το μέλλον δεν εξαρτάται από διαπιστώσεις. Μα και οι δύο τρόποι εκφράζουν, στερεοτυπικά έστω, μια κοινή αγωνία· όχι για το άδηλο μέλλον, μα για το υλικότατο, το σωματικό παρόν, και το περιγράφουν σχεδόν όμοια: σκοτεινό, δυσοίωνο, νοσογόνο. Ενα παρόν που σαμποτάρει την «ομαλή» εκδίπλωση του μέλλοντος.
Εδώ ακριβώς, στην «ομαλή» εκδίπλωση του μέλλοντος, διαφορίζονται ηλικιωμένοι και νέοι. Κάθε ομάδα το εννοεί, το προσδοκά, το διεκδικεί αλλιώς. Οι ηλικιωμένοι το θέλουν χωρίς εκπλήξεις, κεκανονισμένο, μοιρασμένο, με προτεραιότητα στους ήδη έχοντες. Οι νέοι το θέλουν όλο, τίποτε λιγότερο.
Διελκυνστίδα. Τραβάνε οι έχοντες, από τη μια, τραβάνε οι θέλοντες, από την άλλη. Σταδιακά, κάποιοι διεκδικούντες περνάνε απέναντι, καινούργιοι προστίθενται στους μη έχοντες κ.ο.κ. Στο αδρό αυτό σχήμα βέβαια, οι κοινωνικές και ταξικές διαστρωματώσεις, δηλαδή η υλική συνθήκη, συχνά βαραίνουν περισσότερο από τις διαφορές ηλικιών. Η βιολογική-ψυχική συνθήκη, της νεότητος ή του γήρατος, δεν γέρνει μόνο αυτή τη ζυγαριά των στάσεων.
Ωστόσο, στο ηλικιακό φάσμα 15-25 μπορούμε να διακρίνουμε εναργέστερα τα χαρακτηριστικά της αναδυόμενης κοινωνίας, ακριβώς διότι λόγω ηλικίας οι συμπεριφορές είναι αμεσότερες, λιγότερο διαμεσολαβημένες και υστερόβουλες. Η επισφάλεια λόχου χάριν, στην εργασία και στο κοινωνικό πλασάρισμα, η τυραννία του καταναλωτισμού και της καριέρας, ο χυδαίος υλισμός, ο ατομοκεντρισμός, ο κομφορμισμός, είναι τα βασικά στοιχεία που επιβάλλονται στη νεολαία. Στην εικονογραφία της διαφήμισης ο νέος σκιτσάρεται στερεοτυπικά σαν χαζοχαρούμενο πρόβατο που πραγματώνει την ύπαρξή του εκλιπαρώντας περισσότερες μονάδες για το κινητό με αργκό βελάσματα, καταβροχθίζοντας αυτιστικά γκέιμ και γκάτζετ, κουρέματα και piercing. Η ελευθερία του περιγράφεται σαν κατανάλωση στυλ. Στη νεότητα επιτρέπονται μόνο ασθητικές ακρότητες· είναι εμπορευματικό συμβάν, είναι τάργκετ γκρουπ. Στην πράξη, μέγα μέρος του μαζικού ποπ εμπορεύματος παράγεται βάσει αυτών των προδιαγραφών, δηλαδή των προεξοφλημένων αναπαραστάσεων για τη νεότητα: από τα μούλτιπλεξ και τα φαστοφουντάδικα έως το packaging των γκάτζετ, των ρούχων και των ταινιών.
Στην πράξη επίσης, η νεολαία, συμπιεσμένη ανάμεσα σε υπέρμετρες προσδοκίες και ταπεινές δυνατότητες, εξεγείρεται. Οι τσακισμένες χαρές καθρεφτίζονται σε σπασμένες βιτρίνες ― κάπως έτσι περιέγραψε τη βιωματική-πολιτική ανάδυση των νέων υποκειμένων και το νέο habitus, ένας Ελληνας ανθρωπολόγος αυτής περίπου της γενιάς. Ξαφνικά ο ανέμελος καταναλωτής, το πρόβατο των φροντιστηρίων, ο καταθλιπτικός της τερατώδους ανεργίας, o λοιδωρούμενος ως γραφικός emo, κάγκουρας, χουλιγκάνι, φύτουλας, μεταλάς και ράστα, όλες οι δήθεν φυλές, σπάνε τα στερεότυπα που τους κρατούν φυλακισμένους στην απάθεια και την αυτοανάλωση, σπάνε τη διάψευση και την κατάθλιψη, σπάνε τα όρια του πωλούμενου χωροχρόνου που τους αναλογεί, και απαιτούν το δημόσιο όλον, το παρόν, το εδώ και το τώρα, μουρμουρίζουν ή κραυγάζουν, χωρίς ενσυνείδητη μνήμη ίσως, αλλά με τρομερό ένστικτο, ένστικτο αυτοσυντήρησης πρωτίστως, αλλά και έντστικτο αναγνώρισης, χειρονομούν: το αρχαίο omnia sunt communia. Ολα. Η διαφήμιση, η υποκριτική νεολατρεία, η σχολική αγωγή, η οικογενειακή ανατροφή, όλοι τους τάζουν όλα, τους τα υπόσχονται, τα κρεμάνε δόλωμα, από το γυμνάσιο έως την μακρόσυρτη ένταξη στην αλυσίδα παραγωγής. Ολα. Αυτό ζητούν.
Η θραύση της βιτρίνας προσδοκιών και υποκρισίας από τη σημερινή γενιά 15-25 είναι το πέρασμά τους στον δημόσιο βίο με τους δικούς τους όρους, είναι η υπέρβαση της κατανάλωσης και του οικόσιτου πρόβατου, το άνοιγμα προς την δύσκολη ελευθερία του λύκου, είναι κατάκτηση του δικού τους habitus, αντιφατικού και εύθραυστου, δυσχερούς, όμως δικού τους. Αυτό κανείς δεν τους το υποσχέθηκε, κανείς δεν τους το χάρισε, κανείς δεν μπορεί να τους το πάρει.
soundtrack: Fuck Buttons – Colors Move
φωτ.: raresteak
11 Σχόλια
Comments feed for this article
17 Ιανουαρίου 2009 στις 3:43 πμ
theodoros anastasioy
διάβασα το κείμενο 2 φορές και σκέπτομαι φωναχτά έχοντας αδιαφορήσει για το link το οποίο δεν έγκειται στα ενδιαφέροντά μου. Κατ’αρχήν έλαβα μια αίσθηση νοήματος μακαρόνια-με-κιμά, γευστική λιχουδιά στον ουρανίσκο ωστόσο βάναυση στο στομάχι μέχρι αυτό να ξεχωρίσει τα θρεπτικά συστατικά. Θυμήθηκα την παραδοσιακή νοικοκυρά που όποτε στην κουζίνα γιορτάζει κάμει τα φαγητά τα ολίγον αχταρμά, κατιτίς ανατολιτικά για στιβαρά παιδιά. Ίσως η νεολαία που προβάλλεται από όσους εργάζονται στα ΜΜΕ να ανήκει εν μέρει στο context του post, ωστόσο εγώ αφουγκράζομαι στις σχολικές τάξεις μια άλλη νεολαία, μια νεολαία η οποία θέλει να τα κατανοεί όλα στην παράδοση δίχως μελέτη στο σπίτι, μια γενιά μαθητών η οποία δεν επιθυμεί να αποστηθίσει τύπους, συμβάντα, γεγονότα, φαινόμενα, ούτε και δικούς της τρόπους, διατυπώσεις, περιλήψεις, επαναδιατυπώσεις προκειμένου να επιτύχει σε εξετάσεις. Μια νεολαία η οποία σχεδόν καθημερινά βρίσκει ανάδραση σε ιστολόγια όπως το παρόν, σε όπως ο πιτσιρίκος, σε κενά νοήματος τηλεοπτικά κανάλια τύπου sky, στην ηγεμονία της λαϊκής ετυμηγορίας των free-press AV & Lifo. Το πιο δυσάρεστο είναι το ποσοστό της αφασίας, που δεν ξέρει γιατί πάει σχολείο, γιατί επιλέγει ειδικότητα, γιατί θέλει μόνο
να παίζει στο κινητό και στον υπολογιστή, να βάφεται και να επιδεικνύεται στο συλλογικό, να μαρσάρει και να εντυπωσιάζει. Το χείριστο είναι η παντελής έλλειψη εμμονής με την ευσυνειδησία στο ατομικό καθήκον, την αυτοϊκανοποίηση κι αναγνώριση στις μαθητικές υποχρεώσεις, τη γραφή, τη σημείωση, συνάμα με την εναπόθεση ελπίδας. Βεβαίως και δεν αναφέρομαι
σε αριστεία και βραβεία. Δεν είναι κακό, η αφθονία των gadgets, το χιούμορ των γελοιογράφων, popular στην αγορά ιστολόγοι εναποθέτουν ελπίδες σε ό,τι ανέφικτο επιμένουν και προσδοκούν παραμερίζοντας ό,τι μπορούν να αντλήσουν από την αυτοκριτική κι ατομική αιδώ. Στα ΜΜΕ χαρίζονται τα πιο ακλόνητα άλλοθι απενεχοποίησης αφασίας: ανεργία, ματαιοδοξία, πόλεμος, επανάσταση, κι άλλα παρόμοια συστατικά
του διακαούς φυτοπλαγκτού εφημερίδων, ραδιοφώνου και τηλεόρασης, των online βεβαίως, των live. Διότι ζωή άνευ live δεν καμώνεται. Αλλά δεν πειράζει, εφόσον καθηγητριούλες στο Ζεφύρι κλαίνε μες στα επαγγελματικά λύκεια και σχολές, κι από το να βασιλεύει η βία στα κέντρα των πόλεων, σίγουρα η αφασία αποτελεί ένα βέλτιστο κοινωνικό status, όπως και τα sos θέματα στο χέρι επί πληρωμή (σάμπως εγώ το συμπλήρωμα τετραγώνων στην αναλυτική γεωμετρία το έλυσα, ενώ μου δόθηκε τρόπω τινά στο χέρι λίγους μήνες πριν τις εξετάσεις;). Σκέπτομαι δυνατά κι αναλογίζομαι την ανάδραση την οποία θα έχω και από το παρόν σχόλιο και προσθέτω, «δε βαριέσαι, προτιμώ να σκέπτομαι γράφοντας, έτσι γουστάρω, σάμπως θα ‘χα αφορμή ανάλογο post να συζητήσω; Στην εποχή της κατάθλιψης χώρος και χρόνος στους χιουμορίστες και σε όσους προσφέρουν γέλιο». Κι αναδύεται το ζήτημα του γέλιου, γιατί και πότε γελώ, γιατί κι αν οι σύγχρονες σατιρικές εκπομπές σε τηλεόραση και ραδιόφωνο ή οι γελοιογράφοι σε έντυπα όντως το κατέχουν ως μορφή θεατρικής τέχνης ή απλώς καθίστανται γελοίοι, αν γίνομαι εγώ γελοίος με τα όσα μόλις διατυπώνω ή αν επαναδιατυπώνω με αφορμή γελοιότητες
στο άνω post καθώς γελώντας στο ανάλγητο πέρασμα του χρόνου στη ραχοκοκαλιά μου. Παραμένει μικρό αλλά σημαντικό το ποσοστό «μιας νεολαίας ευαίσθητης και δυναμικής, που αντιδρά, παλεύει, μορφώνεται, ταξιδεύει, επικοινωνεί». Να μεγαλώσει και με τη σειρά του να μεγαλώσει εξίσου γερά παιδιά.
17 Ιανουαρίου 2009 στις 6:03 πμ
skoug
Η φάση του ξεσηκωμού των παιδιών μας φαίνεται να πέρασε ―αύριο είναι το μνημόσυνο για το Γρηγορόπουλο· πρώτο crash test όχι μνήμης αλλά συνείδησης. Ο ανασχηματισμός ανατροφοδότησε το ενδιαφέρον για τα γκάλοπ, και στα παράθυρα των ειδήσεων αγωνιούν ποιος θα περάσει μπροστά με όρους ποδοσφαιρικού πρωταθλήματος. Στο καφενείο της πλατείας στοιχηματίζουν για μεταγραφές και για συμπτύξεις. Οι δείκτες παρασύρουν, γοητεύουν και κανείς δεν ασχολείται με τα αίτια που οδηγούν τους δείκτες στα πάνω ή στα κάτω· οι πολιτικοί και τα ΜΜΕ προσπαθούν να τους ξεγελάσουν για να τους οδηγήσουν προς τα εκεί που θέλουν. Οι περισσότεροι έχουμε ξεχάσει τα παιδιά και το ξέσπασμά τους, ―παιδιά είναι θα ξεχάσουν κι αυτά.
Στη Φιλανδία το «κουακέρικο» μοντέλο σχολείου αρχίζει να επιδεικνύει ένα άλλο πρόσωπο, στη Γαλλία η βία και η εγκληματικότητα στα σχολεία παίρνει ανησυχητικές διαστάσεις, «ανάμεσα στους τοίχους» συμβαίνει η υπόμνηση: εκεί διαβάζουμε τον δείκτη αντοχής και ανοχής που απαιτεί καθαρή ανάγνωση και ερμηνεία· διαφορετικά οι έχοντες θα απειληθούν από τους θέλοντες που θα τα θέλουν όλα και που δε θά ‘χουν δείκτη και πυξίδα για το πού να πορευτούν.
17 Ιανουαρίου 2009 στις 12:47 μμ
inverted_a
Εξαιρετικό κείμενο (και μεγάλη έκπληξη οι fuck buttons!).
Πέραν του ότι και οι της κατηγορίας 15-25 πρέπει να αναζητήσουν και να αναλάβουν το μέρος της κοινωνικής ευθύνης που τους αναλογεί (μεγαλώνοντας έστω) και να μην παρακαλάνε σε 5 χρόνια για μία μετάθεση, για ένα ρουσφέτι στο δημόσιο, για μία θέση πάρκινγκ κτλ., οι «βολεμένοι» των μεγαλύτερων ηλικιών είναι διατεθειμένοι να παραχωρήσουν ένα κομμάτι της πίτας; Είμαι 26 και συχνά απορώ και για τους μεν και για τους δε, και για τον εαυτό μου φυσικά.
17 Ιανουαρίου 2009 στις 7:00 μμ
ΕΝΑΣ …ΓΕΡΟΝΤΑΣ ΣΤΑ TOP 100 ΤΟΥ WOORDPRESS. « Kopanakinews’s Weblog
[…] Omnia sunt communia Αυτή η χώρα δεν έχει μέλλον… Ή: No future. Η βαριά αυτή κουβέντα, με […] […]
17 Ιανουαρίου 2009 στις 7:51 μμ
no frost
Eμένα για το μέλλον μου φροντίζει ο Μπάμπης, ο μετασεξουαλικός Νικήτας κι ο χουλιγκανογιαννάκος μου! Ιδού..
http://salata.wordpress.com/
18 Ιανουαρίου 2009 στις 4:31 μμ
no frost
Λαζόπουλος:
Προς τα πού λέτε να πάνε τα πράγματα τη νέα χρονιά;
Εμ, δεν φαίνεται πού πηγαίνουν; Οταν οι άνθρωποι έχουν πέσει να τα φάνε όλα… Ταμεία Δημοσίου, τα δέντρα, ποτάμια, τις φάλαινες, τον Αμαζόνιο… ένας καταναλωτισμός σαν αμάξι που πηγαίνει χωρίς φρένα.
Κι οι καλύτερες ημέρες;
Πιστεύω στους νέους. Το να κατανοήσεις τους νέους είναι πολύ σημαντικό για να απαντήσεις και πού διαφωνείς. Εδώ δεν ακούνε. Εκ προοιμίου ξεκινάνε ότι ο νέος έχει άδικο. Τα δελτία ειδήσεων είναι σαν πόλεμος. Πίσω από τα τηλεοπτικά παράθυρα είναι ταμπουρωμένοι όλοι οι μεγάλοι κι έξω στους δρόμους όλα τα νέα παιδιά. Τέτοιος πόλεμος μεταξύ τηλεόρασης και δρόμου δεν έχει ξαναγίνει ποτέ. Παλεύει η πραγματικότητα με την εικονική πραγματικότητα. Με τα πάνελ γεμάτα ακροδεξιές αντιλήψεις…
19 Ιανουαρίου 2009 στις 10:55 πμ
tr0l
(Επίσης έκπληξη για τους fuck buttons!! Nice! Μαζί με τσακισμένες χαρές, σπασμένες βιτρίνες, κτλ να προτείνω και από ένα μέτριο συγκρότημα ένα πολύ πολύ ωραίο τραγούδι που ήταν τέλειο soundtrack εκείνες τις μέρες του Δεκεμβρίου αλλά και τώρα, The Buttless Chaps – Broken Transit, Broken Soil, που ο βλογο-ιδιοκτήτης ίσως το εκτιμήσει βάσει ούτε ηλικίας, ούτε ντε και καλά ικανότητας κατανόησης της νεολαίας και της κουλτούρας της, κτλ αλλά βάσει ικανότητας για αισθητική αντίληψη -και ιδιοσυγκρασίας αλλά πού να ξέρω- όπως αποτυπώθηκε στο προηγούμενο ποστ για το Waltz with Bashir που ήταν εξαιρετικό, όπως ίσως εκτιμήσει το τραγουδάκι και ο inverted_a επειδή εκτίμησε τους fuck buttons hehe).
(ewwww και αίσχος, από πότε η νεολαία διαβάζει πιτσιρίκο?!?
και ewwww και αίσχος, από πότε ο λαζόπουλος έγινε κοινωνιολόγος ή έστω αφουγκράστηκε χωρίς manipulation?!?)
19 Ιανουαρίου 2009 στις 4:03 μμ
anasthod
δεν έχω ακούσει fb, Buttless Chaps – Broken Transit, Broken Soil, ωστόσο αυτό που συνειδητοποίησα βάσει του άνω σχολίου είναι πως πρέπει να μη γράφω στο διαδίκτυο ενώ ακούω radiohead.
23 Ιανουαρίου 2009 στις 12:29 πμ
Metissage
Eξαιρετικό το κείμενό σας όπως και άλλα σας κείμενα εδώ.
Βλέπω πάντως πως η παράδοση των έγκλειστων μορφών που δεν διανοούνται πως το κανονικό προέκυψε από μια παρελθούσα υβριδιακότητα συνεχίζει να μας ταλαιπωρεί.
Βαγγέλης Ιντζίδης
23 Ιανουαρίου 2009 στις 1:57 πμ
Metissage
σε κάθε περίπτωση δε συμμερίζομαι κάτι που δεν μπορώ να βιώσω… αλλά μπορώ να παιδέψω το μυαλό μου να καταλάβει. Δεν είμαι πια νέος και έτσι δεν μπορώ και να μιλώ ως νέος ή για τους νέους.
Διαβάζω, έχω μπλογκς επώνυμα για να λέω τις σκέψεις μου δημόσια.
η ευκολία με ανησυχεί και η κατασκευασμένη δυσκολία επίσης
δεν ανήκω στους κυνικούς
και δεν ανέχομαι την μνησικακία του ολοκληρωτισμού ή της τρομοκρατίας το ίδιο και το αυτό
η επιθυμία για δημιουργία στρέφεται σε βούληση για δύναμη…λες κι επίτηδες θέλουμε την ταραχή και την ανομία για να δικιολογούμε την απραγία μας… έτσι λέω και μάλλον προτιμώ τον Ομπάμα που καταργεί Γκουαντάναμο παρά τον Πούτιν που ανοίγει στρατόπεδα συγκέντρωσης για όσους διαφωνούν μαζί του.
Σε κάθε περίπτωση κάτω από τις αναλύσεις σας αλλά και τις δικές μου
φοβάμαι πως αιωρείται η κενότητα του αναλυόμενου
Κι αυτό μας καθιστά ενδεχομένως και «γραφικούς»
Φιλικά
Β.Ι.
μετά από αρκετά περιδιάβαση και ανάγνωση στο χώρο σας αυτό.
24 Ιανουαρίου 2009 στις 1:52 μμ
**** bios
to kwlobios na dosei *ola* ta lefta stin koyneva, allios ta tzamia tou tha einai monimos katevasmena
http://biosdeservedthis.cbox.ws/