Εκλογές 2004: Επικρατούσε κλίμα αλλαγής, κυριαρχούσε η προσδοκία. Η ευφορία του χρυσού καλοκαιριού, του ευρωπρωταθλήματος και των Ολυμπιακών, σκέπασε κάθε σκεπτικιστή. Εκλογές 2007: Διεξάχθηκαν εν μέσω πρωτοφανούς δυσφορίας και απαξίωσης της πολιτικής· και η κατήφεια συνεχίζεται.
Με τις χθεσινές εκλογές δεν κλείνει τίποτε· η πραγματική πολιτική αναμέτρηση μόλις τώρα αρχίζει. Τα ποσοστά αναδιατάχθηκαν ισορροπώντας επισφαλώς σε ένα αποτέλεσμα ανοιχτό, που θέτει υπό δοκιμασία τους πολιτικούς σχηματισμούς ― όσους μπορούν να λάβουν το μήνυμα της δοκιμασίας.
Θέτει σε δοκιμασία τον Κ. Καραμανλή: ο ισχυρός πρωθυπουργός του 2004 επανεκλέγεται το 2007 οριακά, δηλαδή πολιτικά εξασθενημένος και με ραγισμένη την εμπιστοσύνη προς το πρόσωπό του. Την αντιπολίτευση, ο πρωθυπουργός με το ημιτελές πρόγραμμα 2004, θα τη συναντήσει πλέον στα πεζοδρόμια και στους νέους κοινωνικούς χώρους, φυσικούς και δικτυακούς. Και θα είναι σκληρή και διαρκής. Η ηγεμονία του 2004 εξανεμίστηκε.
Το ΠΑΣΟΚ αποδοκιμάστηκε βίαια, για τα φθαρμένα πρόσωπα, τη δομική κόπωση, τις βαρωνείες, τις ανύπαρκτες ιδέες του. Η δοκιμασία του είναι μία, η πιο σκληρή: να δει τον εαυτό του.
Η Αριστερά φαίνεται κερδισμένη. Είναι; Το ΚΚΕ, χωρίς πρόγραμμα, ζήτησε και κέρδισε ψήφο διαμαρτυρίας. Κατά τη γνώμη μου, θα συνεχίσει να αυτοδοξολογείται, χωρίς ούτε να θέλει ούτε να μπορεί να υποβληθεί σε καμία δοκιμασία, σε καμιά ανανέωση. Θα μείνει στη σιγουριά του αναχρονισμού του.
Ο ΣΥΡΙΖΑ κέρδισε έναν ηγέτη, ήρεμο και δυναμικό. Κέρδισε ψήφους από τη νεολαία, παίρνοντας το ρίσκο να προσεγγίσει τα αναδυόμενα νέα υποκείμενα. Αντιμετωπίζει μια ιστορική πρόκληση: να μεταβεί από τη διαμαρτυρία στην ηγεμονία. Πώς; Απευθύνοντας σε ευρύτερες μάζες τις προχωρημένες του θέσεις για το περιβάλλον, τις νέες εργασιακές συνθήκες, την κοινωνία της πληροφορίας. Και βέβαια αναδεικνύοντας νέα πρόσωπα και νέες ιδέες, χωρίς τα παλιά του γνωρίσματα: εσωστρέφεια, παραγοντισμό, μικρομεγαλισμό, άτολμη ορθοφροσύνη.
Να και ο θολοδεξιός λαϊκισμός. Ο Γ. Καρατζαφέρης, χωρίς να λέει απολύτως τίποτε, απέσπασε ψήφους αγανακτισμένων και αυτοδημιούργητων, και κατέλαβε μέρος του πολιτικού κενού. Ο ακροδεξιός λαϊκισμός ανθεί την τελευταία δεκαετία στους μεταπολιτικούς λειμώνες της Ευρώπης· τώρα φύτρωσε κι εδώ, σε εγχώρια φαιδρή βερσιόν.
Τι μένει; Το πλήθος της αποχής. Τα λευκά. Και η δυσφορία: διαρκής, δομική, ενδημούσα, εν τω βάθει πολιτική.
Η ηγεμονεύουσα τάξη θα εξακολουθεί να αγωνιά για την επιβίωση του κλαν, επιδιδόμενη σε χειραγώγηση του πλήθους με επικοινωνιακά τρυκ, αποστρέφοντας το πρόσωπό της από τη δυσάρεστη πραγματικότητα. Κάθε τμήμα της κοινωνίας, με τις δικές του προσδοκίες και διακριτές ανάγκες, θα πιέζει για έκφραση ή και ηγεμονία στο πολιτικό πεδίο. Οι απροσδιόριστοι των μπλογκ, των SMS, των συγκεντρώσεων με τα μαύρα, παραμένουν σπόροι προς βλάστηση ― μια εκδήλωση της δυσφορίας με στυλ. Οι σπόροι των δυσφορούντων όμως είναι πια πολλοί, είναι ποικίλοι, είναι διάσπαρτοι, είναι παντού.
12 Σχόλια
Comments feed for this article
17 Σεπτεμβρίου 2007 στις 9:31 πμ
fuzzz
Καλημέρα! Χμμμ, απ’ ό,τι φαίνεται η προεκλογική κόπωση επέδραμε /σε και στο γραπτό σας… Σήμερα λείπει το κέφι στη γραφίδα σας… Όλα καλά στις διαπιστώσεις σε γενικές γραμμές, όμως, εξηγήστε αυτή τη νέα ελπίδα που -υποτίθεται- γεννιέται σε blog, sms και μαυροφορεμένους διαμαρτυρόμενους. Διατί παρακαλώ αυτοί διαφέρουν από το μέσο όρο μιας πλήρως κατακερματισμένης κοινωνίας;;; Μεταδώστε μου την αισιοδοξία σας, διότι βασίμως υποψιάζομαι ότι οι ανωτέρω αντάρτες δεν αποτελούν παρά ελαφρώς διαφοροποιημένη βερσιόν του homo economicus σε προφανή πολιτική δυσανεξία! Off! Επιστροφή στην εργασία…
Ύστερον της γραφής: Σε αμνημόνευτους χρόνους μέσα στην νεότερη ελληνική ιστορία ιχνηλατείται η πολιτική εξαχρείωση και ευτέλεια. Αν υπάρχει λύση, αυτή ανιχνεύεται, π.χ., στην ανάπτυξη μίας ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ προοπτικής γιατί το υφιστάμενο κοινοβουλευτικό μόρφωμα εξαντλείται σε βαρετή επανάληψη διαδικασίας (procedurism το είχε ορίσει κάποιος διανοητής του οποίου το όνομα μου διαφεύγει). Και θα έλεγα πως η ολική επιστροφή στην Πολιτική αποτυπώνεται επαρκώς στα υποψιασμένα κείμενά σας!
(Αφελής) απορία και κλείνω: Γιατί αυτή η ανωτέρω σοβαρή σκέψη κοινολογείται μεν επαρκώς αλλά δεν επηρεάζει τον πολιτικό προβληματισμό του μέσου Έλληνα;;;
17 Σεπτεμβρίου 2007 στις 9:54 πμ
skoug
«Το ΠΑΣΟΚ πήρε το μήνυμα»
«Το ΠΑΣΟΚ» θα προχωρήσει σε μια νικηφόρα πορεία
Το ΠΑΣΟΚ, λέω, δεν έχει κανένα μήνυμα να πάρει από τη στιγμή που δια στόματος κορυφαίων στελεχών αυτό που έχει να υποσχεθεί είναι να οδηγήσει «την επόμενη κούρσα των εκλογών σε μια νικηφόρα πορεία» με όρους ιπποδρόμου. Το ΠΑΣΟΚ περιόρισε το ποσοστό του γιατί δεν άρθρωσε λόγο κοινωνικό, λόγο προγραμματικό, λόγο εντέλει πολιτικό. Όταν μπροστά στα μάτια του Γ. Παπανδρέου η Νεα Δημοκρατία μοίραζε χιλιόευρα, δεν μπόρεσε να ασκήσει ουσιατική κριτική για τον τρόπο αντιμετώπισης της εθνικής αυτής συμφοράς. Εγκλωβισμένο σε μικρο-παλαιο-πολιτική επιχειρούσε να αποσπάσει ψήφους από τους πυρόπληκτους με όπλο το βλέμμα συμπόνιας. Αφησε άναυδους εκείνους που μακρυά από τη δίνη της καταστροφής, παρατηρούσαν πιο ψύχραιμα τα πράγματα και αγανακτούσαν για τον λαϊκισμό και το αίσχος της εκμετάλλευσης του ανθρώπινου πόνου. Ο αρχηγός του ΠΑΣΟΚ επέλεξε δυστυχώς την ίδια αυτή τακτική της εκμετάλλευσης του πόνου των δυστυχισμένων: βλέμμα συμπόνιας. Καμμιά ουσιαστική πολιτική θέση, κανείς πολιτικός λόγος, παρά μόνον οι φωνασκίες για την γκάφα Γεννημάτα. Το ΠΑΣΟΚ δεν πήρε μήνυμα και δεν έχει να πάρει κανένα μήνυμα. Έχασε ένα κρίσιμο κομμάτι των προηγούμενων ψηφοφόρων του, που περίμεναν αντιπολίτευση στα μεγάλα εθνικά θέματα και δεν είδαν τίποτα. Το ΠΑΣΟΚ περιορίζεται στο χώρο του παλαιοκομματισμού και του νεοφιλελευθερισμού και το δυναμικό κομμάτι του θα αναζητήσει χώρο πολιτικό στη δυναμική που θα αναπτυχθεί στο χώρο που το ΠΑΣΟΚ εγκατέλειψε και που επί τρεις δεκαετίες καπηλεύτηκε. Το ερώτημα είναι κατά πόσον το ΠΑΣΟΚ μπορεί να μεταστραφεί από κόμμα διαχείρισης σε «κίνημα αλλαγής» ή έστω κόμμα μεταρρύθμισης όπως επίσης κατά πόσον τα κόμματα της αριστεράς θα μπορέσουν να αρθρώσουν υπεύθυνο λόγο ελέγχου και λύσεων στα πολιτικά και κοινωνικά αδιέξοδα.
17 Σεπτεμβρίου 2007 στις 11:39 πμ
ilias
Τελικά, αυτές οι εκλογές δείχνουν με τον πιο δυσάρεστο τρόπο πως η Αδριατική δεν είναι λίμνη, ούτε πόντος αλλά ωκεανός βαθύς και αδιάβατος.
Και πως η λέξη΄΄πολιτική΄΄ ενώ στη μια μεριά της συνιστά έννοια , από την άλλη απλά ποδοσφαιρικό στη καλύτερη σύνθημα.
Εκλογικό αποτέλεσμα που δεν δείχνει παρά την χρόνια αποφρακτική απομόνωση και διαστροφή αυτού του ψευδοβασιλείου που θεωρεί τον εαυτό του δημοκρατικό σώμα.
Τι κρίμα να μην είναι η δημοκρατία πακέτο τσιγάρα για να διακινείται από περίπτερα, ΜΑΖΙ με τα κασκόλ και τις σημαίες ρε γαμώτο.
ΥΓ: Φαντάσου ,΄΄η μεγαλύτερη αποχή σημειώθηκε στη Φλώρινα και η Αρκαδία ψήφισε ΚΚΕ΄΄.
Και τον Ζουράρι να αγορεύει στα ΄΄τζαμάκια ΄΄ περί θεμιτού.
Ωραία , βάλαμε πάλι το λιθαράκι μας για το μέλλον συμπολίτες….καληνύχτα.
17 Σεπτεμβρίου 2007 στις 12:09 μμ
nikoxy
@ fuzz:
Δεν είμαι αισιόδοξος. Δεν ελπίζω σε μαυροφορεμένους netizens-αντάρτες-ξερω-γώ…
Υπαινίχθηκα ήδη ότι πρόκειται για μια style-conscious εκδήλωση δυσφορίας. Αλλου γένους από την ιδρωμένη malaise της νεολαίας των καταλήψεων.
Τούτων λεχθέντων, δεν μπορώ να παραγνωρίσω τα σπέρματα της γενικευόμενης δυσφορίας, διάσπαρτα, παντού.
Και την υποχώρηση του παραδοσιακού πλαισίου πολιτικής, του μετά το ’74.
Προσπαθώ να συλλάβω, να σκιτσάρω, το αμορφοποίητο, ωστόσο υπαρκτό και ζωντανό, πρόσωπο/α των ανέκφραστων, των δυσφορούντων.
Τώρα, ο μέσος Ελληνας (ποιος μέσος; ποιος αντιπροσωπευτικός Ελληνας; υπάρχει τέτοιο πράμα;) σαφώς και δεν επηρεάζεται άμεσα από τις «σοβαρές » απόψεις κ.λπ.
Επηρεάζονται άμεσα ίσως κάποιοι σκεπτόμενοι, διαμορφωτές γνώμης από μόνοι τους, έτσι κι αλλιώς.
Επηρεάζεται και ο «μέσος», αλλά με πολύ διαφορετικούς ρυθμούς, σε άλλοτε άλλους χρόνους.
[Ο «μέσος» διαφέρει από τον «διαμορφωτή» κατά τούτο: Δεν σκέφτεται τον εαυτό του — όχι τόσο ενοχλητικά.]
17 Σεπτεμβρίου 2007 στις 2:34 μμ
skoug
Τα πάντα θα γίνουν όπως πρέπει! Οι τεχνοκράτες θα αναλάβουν τα ηνία στο μεσαίο χώρο, ενώ οι κατ’ επίφαση «σοσιαλιστές» θα κινηθούν με ήλιους ανατέλοντες και δύοντες στις πλαστικές σημαίες τους να καταλάβουν τον αριστερό χώρο. Έτσι εισέπραξα το σήμα που έλάβα χτες από τις πράσινες δηλώσεις. Επιμένω, γιατί διατηρώ την αισιοδοξία μου στην προοπτική του να ξεκαθαρίσει το θωλό τοπίο!
17 Σεπτεμβρίου 2007 στις 2:53 μμ
fuzzz
Ευχαριστώ για την απάντηση! Με καλύψατε απολύτως! Όντως, οι αλλεπάλληλες αλλαγές μουδιάζουν το νου… Καμία ενοχή! Δουλειά των πολιτικών να τις ανιχνεύσουν και να ερμηνεύσουν αυθεντικά την προδιάθεση της κοινωνίας. Η μόνη ένσταση: γιατί «σοβαρές» απόψεις και όχι σοβαρές, όπως εννοούσα χωρίς ίχνος ειρωνίας;;; Απλώς δεν αντιλαμβάνομαι γιατί θα πρέπει να υφίσταμαι τον βαρετό ανούσιο λόγο που αρθρώνεται στην τηλοψία και σχόλια σαν τα ανωτέρω να κυκλοφορούν υποδορίως στους κόλπους μιας υποψιασμένης μειοψηφίας και μόνον… ΔΥΝΑΜΩΣΤΕ ΤΗ ΦΩΝΗ ΣΑΣ!!! Μήπως θα πρέπει η αποδιοργανωμένη κοινωνία να αξιολογηθεί εκ νέου ως σύνολο μονάδων / ατόμων / πολιτών που μετά από συστηματική διεργασία θα αρθρωθεί ως στιβαρό πολιτικά σύνολο;
Υ.Γ.: Σημειώστε πως δεν δηλώνω αριστερός, δεν αισθάνομαι όμως απολιτίκ, -το αντίθετο μάλιστα!- στις εκλογές δήλωσα συνειδητά αποχή και ως εκ τούτου πιθανόν η αγωνία που εκφράζω να έχει ιδιαίτερο ειδικό βάρος σε σχέση με την ούτως ή άλλως δεδομένη πολιτική ευαισθησία που χαρακτηρίζει την αριστερή πολιτική νοοτροπία, κατά πώς τουλάχιστον λένε…
17 Σεπτεμβρίου 2007 στις 6:01 μμ
Maigret
σκέψεις ακηδεμόνευτες…
Ηγεμονία;
Να μια έννοια που ‘καίει’ – ως προσδοκία και έλλειμμα. Τώρα που βλέπουμε το αντεστραμμένο 96 με τσιμπημένες τις τάσεις αποστασιοποίησης / απομάκρυνσης / δυσπιστίας / δυσφορίας (κατάτι μεγαλύτερη αποχή, κατάτι περισσότερα άκυρα / λευκά, κατάτι μεγαλύτερο ποσοστό στα κόμματα μη εξουσίας, κλπκλπκλπ).
Ηγεμονία;
Μήπως το ΠΑΣΟΚ δεν είναι πλέον σε θέση να την ασκήσει; Μάλλον ναι. Γιατί στέρεψε μήπως από μέσα / media; Όχι, αυτά τα έχει – και εχθές τα στεναχώρησε, τα πότισε φαρμάκι και οργή. Τότε;
Μάλλον του λείπουν πια οι αγωγοί επικοινωνίας, τα σινιάλα, οι έγκυροι παλμογράφοι, η εσωκομματική δημοκρατία. Τα πολλά χρόνια εξουσίας εξασθένισαν την ακοή και τη σχεδόν διαισθητική (λαϊκιστική ή μη στην ανταπόκρισή της) κατανόηση της κοινωνίας. Τα «μέλη» και οι «φίλοι» δεν αρκούν – τα θηριώδη jeep και SUV τους κάνουν θόρυβο και έχουν θέση οδηγού υπερυψωμένη, με οπτική από πάνω / τροχήλατοι θώκοι.
Και μετά τί;
Μήπως μία Ιταλοποιημένη αριστερά, συναπαρτιζόμενη από υπεραγώγιμα κόμματα; Μήπως αυτή θα μπορούσε να ασκήσει την ηγεμονία, αφότου πρώτα ακονίσει καλύτερα τη δική της εξ ανάγκης πολυφωνική ακοή; Ίσως.
Ιταλοποιήμενη; Ναι. Γιατί, μαντρί πια δεν μπορεί να υπάρξει. Τουλάχιστον όχι με τους όρους του παρελθόντος. Με ακόμη πιο οξεία και συνθετική ακοή; Ναι. Διότι οφείλει να ξεπεράσει την επιφάνεια και την πρόσοψη απρόοπτων γεγονότων που έτυχε να ανταμώσει στο διάβα της. Χρειάζεται κι άλλος κόπος. Κάτω από το δέρμα των γεγονότων υπάρχουν ψυχές, γλώσσα, χρόνος, βίωμα. Ίσως, λοιπόν.
19 Σεπτεμβρίου 2007 στις 2:45 πμ
Ναπολέων Παπαδόπουλος
19.9.07/03.00πμ
Από ταξείδι γύρισα, …»ψηφιστικό», και σάς βρήκα στα μετερίζια σας.
Όλους σχεδόν τους μαχητές. …Μαχήτριες δεν αντελήφθην.
@ nikoxy
«Οι σπόροι των δυσφορούντων όμως είναι πια πολλοί, είναι ποικίλοι, είναι διάσπαρτοι, είναι παντού.»
Βασική αρχή της οικολογίας είναι πάντως το ότι ένα οικοσύστημα είναι τόσο πιό σταθερό, όσο πιό πολύπλοκο είναι.
Ας αισιοδοξήσουμε! Η ανέλιξη μπορεί να μην έρθει στη διάρκεια της ζωής μας, θα έρθει όμως! (Οι «προφητείες» μου ώς τώρα ήταν επιτυχείς).
@ fuzzz
Ευχαριστώ για την προσφορά του όρου «procedurism»! Έχω γράψει διάφορα άρθρα για το ρόλο των «επαγγελματιών της διαδικασίας» (ήτοι πολιτικών, συνδικαλιστών κ.ά.) και θα σάς ήμουν ευγνώμων, αν βρίσκατε ποιός δημιούργησε τον όρο, βιβλία ή άρθρα που έχει γράψει (σ’ όποια γλώσσα) κλπ.
Ευχαριστώ εκ των προτέρων.
Ως εργαλείο όμως για την χειραγώγησή τους (των Ε.τ.Δ.) εγώ έχω καταλήξει πως είναι όχι η αποχή αλλά η ΛΕΥΚΗ ψήφος, υψωμένη στο βάθρο της φυσικά, όχι αθροιζόμενη με τα άκυρα…
@ skoug
Αν θυμάμαι καλά, δεν υπάρχουν χιλιόευρα, φίλε μου. 6×500Ε μοίραζε…
Κατά τα άλλα συμφωνώ με πολλά σου (όπως και με τους άλλους «μαχητές»).
@ ilias
Όχι ψευτο-βασίλειο. Κανονικό βασίλειο έχουμε, αγαπητέ Ηλία, αν λάβεις υπόψη σου:
1. Την ΕΝΟΣ ΑΝΔΡΟΣ ΑΡΧΗ, που ισχύει στη χώρα μας εδώ και πάνω από 50 χρόνια, ισχυροποιημένη μάλιστα από την ανδρεϊκή αναθεώρηση του Συντάγματος.
2. Την σχεδόν …κληρονομική διαδοχή πρωθυπουργών. Έτοιμη είναι η Ντόρα.
@ maigret
Υπάρχει «μαντρί», πως δεν υπάρχει, αγαπητέ μου: Το ήδη 33χρονο και μάλλον θα γίνει 37χρονο (και βάλε…) μαντρί των «ισχυρών» αυτο-α-δύναμων κυβερνήσεων.
Από το 1974 αρθρογραφώ εναντίον τους… Και δεν βαρέθηκα, ο χαμένος…
Καλό κουράγιο νά ‘χουμε.
Όλοι.
αγάπη – αφοπλισμός – ειρήνη
Ναπολέων Παπαδόπουλος
20 Σεπτεμβρίου 2007 στις 11:43 πμ
jean
επειδή θέλω να το πω….η πολύχρωμη βουλή μας με γεμίζει μόνο αισιοδοξία – ο ιδεατός και φαντασιακός μέσος χώρος ίσως εκφραστεί καλύτερα μέσα από τον συνδυασμό των μεμονωμένων άκρων!!…ο κόσμος ελπίζει…λίγο συριζα, λίγο κκε, λίγο λαος, λίγο ΝΔ και πολύ λίγο Πασόκ, το αποτέλεσμα θα είναι αν μη τι άλλο περισσότερο ενδιαφέρον!
Μας περιμένει ένας καθόλου βαρετός χειμώνας!..
20 Σεπτεμβρίου 2007 στις 5:27 μμ
fuzzz
@ jean
χμμμ, αισιόδοξη σκέψη, όμως ρίξε μια ματιά στα άκρα: άκρατος δογματισμός το ένα, «ψώνια» αρχαιόπληκτοι και τυχάρπαστοι που ενδύθηκαν τον κοινοβουλευτικό μανδύα το έτερο άκρο!
Υ.Γ.: Βαρετός χειμώνας;;; Κάθε άλλο!!! Έτσι, για να μην ξεχνιόμαστε: ο γοητευτικός ανήρ που φιλοξενούσαν ως νέο βουλευτή τα κανάλια την Κυριακή το βράδυ και συναγελάζονταν μαζί του όλοι ανεξαιρέτως, δημοσιογράφοι και πολιτικοί βεβαίως -λόγω του κοινοβουλευτικού ήθους το οποίο επιβάλλει συναδελφικό τακτ στα μέλη του σιναφιού- απλώς έχει αλλάξει στιλ, καθόσον πολλά χρόνια πριν, συμφοιτητής ων, τον θυμάμαι στις θυελλώδεις συνελεύσεις της Νομικής Σχολής με χακί αμφίεση και στρατιωτικές μπότες να ιντριγκάρει σε ψευτονεοναζί απόχρωση τους πάντες με ειρωνικό χαμόγελο… Καλή δύναμη κ. Βορίδη!!!
20 Σεπτεμβρίου 2007 στις 7:10 μμ
Maigret
Το πολύχρωμον ξεκίνησεν σε τόνους γήινους
πιάσε έναν καφέ καφέ για αρχή…
τραμπουκισμός (sic) επί της ισχυρής βουλήσεως διαβόητου πολιτικού ανδρός.
Ψυχανεμίζομαι ότι το πηχτό γαλακτώδες άσπρο ακολουθεί, επί άλλων βουλήσεων.
Συμβουλή προς άπαντες: το φορητό – ατομικό προσόψιον ενδείκνυται για τις δημόσιες εμφανίσεις σας εφέτος.
20 Σεπτεμβρίου 2007 στις 11:36 μμ
ilias
Αξιοσημείωτο όμως το γεγονός πως ο πολιτικός ανήρ διατηρεί αρκετούς νευρικούς αισθητήρες εν ενεργεία στην ωμοπλάτη του. Δείγμα κοινωνικής ευαισθησίας άραγε ή πολιτικού φόβου;